1995 yılında başlayan ve halen Prof.Dr. Klaus Schmidt başkanlığında devam eden Şanlıurfa şehir merkezine 18 km. mesafede Örencik Köyü’ndeki Neolitik Dönem’e ait Göbeklitepe kazısında 12.000 yıl öncesine ait çok sayıda tapınak kalıntılarına rastlanılmıştır. Göbeklitepe’de bulunan insan ve hayvan heykelleri ile -T- şeklindeki steller üzerindeki çeşitli hayvan kabartmaları dünyanın en eski resim örnekleri sayılmaktadır.
Göbeklitepe’nin 12.000 yıl öncesinde insanoğlu tarafından yaratılan büyük bir buluşma merkezi olduğu, günlük yaşama yönelik mekânlarla değil, törensel amaçlı inşa edilmiş, anıtsal yapılarla kaplı olduğu anlaşılmıştır. Yuvarlak planlı yapıların merkezinde iki tane serbest duran boyu beş metreyi bulan kireçtaşından şekillendirilmiş T biçimli dikilitaş bulunmaktadır. Daha küçük boyutlu dikilitaşlar ise yapı duvarlarının iç çeperlerine merkezdeki iki dikilitaşa yönlendirilmiş olarak yerleştirilmiştir.
Göbeklitepe’nin anıtsal yapıları, onu yapan neolitik dönem insanları tarafından bilinçli olarak doldurulmuş, bir nevi gömülmüştür.
Göbeklitepe’de ortaya çıkarılan tapınaklar, Urfa’nın “İlkel Dinlerin Dünyadaki En Eski Merkezi” olduğunu belgelemiştir.